1601 Kanije Savunması ile KOBİ Yönetimi Arasında Stratejik Bağ

18 Kasım 1601’deki bu kutlu zaferin yıldönümünde, Kanije Savunması’nda Tiryaki Hasan Paşa komutasındaki kahraman ecdadımızı ve aziz şehitlerimizi rahmetle yâd ediyorum. Bu makaleyi, o mübarek ruhlara bir Fatiha, günümüz nesillerine ise o sarsılmaz iman ve fedakârlık şuurunu aktarmaya bir vesile sayarım!”

Tarih, yalnızca geçmişte kalan olayların bir kaydı değil, aynı zamanda günümüzün en karmaşık iş zorluklarını çözmek için başvurabileceğimiz zengin bir stratejileri ile doludur. Bu stratejilerin en çarpıcı vaka çalışmalarından biri, 1601 sonbaharında Batı Macaristan’da, Kanije Kalesi’nde yaşanmıştır. Olay, modern iş dünyasındaki asimetrik rekabetin, yani pazar devlerine karşı mücadele eden küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) yaşadığı gerilimin kusursuz bir yansımasıdır.

1600 yılında Osmanlı ordusu kaleyi ele geçirdikten sonra, komutanlığa Tiryaki Hasan Paşa atanmış ve geride yaklaşık 9.000 kişilik mütevazı bir kuvvet bırakılmıştır. Ertesi yıl, 9 Eylül 1601’de, Arşidük II. Ferdinand komutasındaki 100.000 kişiye varan ve teknik açıdan üstün (47 büyük savaş topu ) bir koalisyon ordusu, kaleyi geri almak için “dış çevreyle olan tüm bağlantıları keserek” tam bir kuşatma başlatır.

Bu denklemde, KOBİ’nin pazar devleri karşısındaki konumu nettir: Kısıtlı kaynaklar (9.000 asker), devasa bir rakip (100.000 kişilik ordu) tarafından finansal veya operasyonel ablukaya (kuşatma) alınmıştır. Beklentilerin aksine, Tiryaki Hasan Paşa’nın liderliğindeki bu küçük garnizon, tam 73 gün boyunca direndi. 18 Kasım 1601’de ise, Paşa’nın düzenlediği stratejik bir gece baskını (huruç) ile kuşatma kırılarak “Kesin Osmanlı zaferi” elde eder.

Bu çalışmada, 1601 Kanije Savunması‘nda Tiryaki Hasan Paşa’nın uyguladığı psikoloji, strateji, çeviklik ve karakter prensipleri analiz edilerek, günümüz KOBİ’lerinin rekabetçi iş ortamında hayatta kalma ve başarı sağlama stratejileri ortaya konulacaktır.

Podcast

Özet

Bu Makale, 1601 yılında gerçekleşen Kanije Savunması‘nın tarihi stratejilerini günümüzdeki Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler (KOBİ) yönetimine uyarlayan bir analiz sunmaktadır. Tiryaki Hasan Paşa’nın 9.000 askeriyle 100.000 kişilik Habsburg ordusuna karşı kazandığı zaferi, KOBİ’lerin kısıtlı kaynaklarla büyük pazar devlerine karşı verdiği asimetrik rekabetin mükemmel bir örneği olarak görmektedir. Bu çalışma, bu tarihi olayın başarısını dört temel prensip üzerinden incelemektedir: Psikolojik Sermaye Yönetimi, Stratejik Asimetri, Operasyonel Çeviklik ve Nihai Hamle (Huruç). Makale, KOBİ’lere kaynak kıtlığını bir dezavantaj yerine inovasyon katalizörü olarak görmeleri gerektiğini vurgular, düşman algısını yönetmek ve kritik anda tüm kaynakları odaklamak gibi uygulanabilir tavsiyelerde bulunmaktadır. Sonuç olarak, Kanije Destanı’nı modern liderlik ve kriz yönetimi için sistematik bir yol haritası olarak konumlandırmaktadır.

4 Prensip

Osmanlı tarihçilerinin “Kanije Destanı” olarak andığı bu olay, “mucizevi” bir sonuçtan ziyade, “sistematik” bir stratejik uygulamanın şaheseridir. Tiryaki Hasan Paşa’nın zaferi, günümüz liderleri için dört temel direk üzerine inşa edilmiştir:

1. Psikolojik Sermaye Yönetimi: Hem iç ekibin (askerler) moralini en yüksek düzeyde tutmak hem de rakibin (Arşidük Ferdinand) karar alma mekanizmasını stratejik dezenformasyonla (kurmaca mektuplar) felç etmek.
2. Stratejik Asimetri: Rakibin gücüne karşı güçle (simetrik) karşılık vermek yerine, onun varsayımlarını (örn: “topları olmadığını sanması” ) bir tuzak olarak kullanmak ve sınırlı kaynaklarla (100 küçük top ) maksimum etkiyi yaratmak.
3. Operasyonel Çeviklik: Kriz anında, tedarik zinciri (dış dünya) kesildiğinde, iç kaynakları (Uzun Ahmet Ağa) kullanarak “in-house” çözümler (barut imalatı) üretmek ve operasyonel dayanıklılık göstermek.
4. Karakter ve Nihai Hamle: Sicill-i Osmani‘de (Osmanlı Kaydlarında) “akıllı, tedbirli” ve askeri tarihçilerce “harp hilelerini en iyi kullanan” olarak tanımlanan bir liderin, en umutsuz anda bile teslimiyeti değil, kontrollü riski (huruç) seçmesi.

Bu analiz, 1601 Kanije Savunması’nı modern KOBİ paradigmalarıyla inceleyerek, pazar payı mücadelesi veren, kriz yönetimi ile boğuşan ve sınırlı bütçelerle inovasyon arayan işletmelere uygulanabilir dersler sunmaktadır. Zira Kanije’nin KOBİ’lere temel öğretisi şudur: Pazardaki rekabette ayakta kalmak için “en büyük” olmak değil; mevcut kaynaklarla “en akıllı”, “en çevik” ve “en dayanıklı” olmak zorundadır.

Pazarın Kuşatması Altında Bulunan KOBİ

Günümüz KOBİ’sinin pazar devleri karşısındaki konumu, Tiryaki Hasan Paşa’nın 9 Eylül 1601’de Kanije Kalesi‘nde karşılaştığı durumla çarpıcı bir paralellik göstermektedir. Bu analojide, KOBİ’nin durumu şu bileşenlerle tanımlanabilir:

1. KOBİ (Tiryaki Hasan Paşa): Sınırlı bütçe, dar bir insan kaynağı havuzu ve kısıtlı teknik altyapı. Kanije’de bu durum, 9.000 asker ve 100 küçük, eski tip toptan ibaretti.
2. Pazar Devi (Habsburg Koalisyonu): Muazzam Ar-Ge, pazarlama bütçeleri, yerleşik dağıtım ağları ve pazar hakimiyeti. Bu koalisyon, 100.000’e varan asker (Avusturyalılar, İtalyanlar, İspanyollar, Maltalılar ve Papalık askerleri) ve 47 büyük savaş topu ile temsil edilmektedir.

Bu denklemde KOBİ’nin karşılaştığı durum, basit bir “rekabet” değil, bir “kuşatma”dır. Avusturya ordusunun “kalenin dış çevreyle olan bağlantılarını kestikleri” an, bir KOBİ’nin büyük rakipler tarafından tedarik zincirinden dışlanması, pazar giriş engelleriyle karşılaşması veya yıkıcı fiyat dampingi (predatory pricing) ile finansal ablukaya alınmasıyla eşdeğerdir.

Bu rapor, Tiryaki Hasan Paşa’nın zaferini sağlayan uygulamalı ve sistematik mekanizmaları (Psikoloji, Strateji, Çeviklik ve Nihai Hamle) KOBİ perspektifinden analiz edecektir. Sicill-i Osmani’de “hamiyetli, doğru, akıllı, tedbirli” olarak tanımlanan Paşa’nın başarısı, kaynakların miktarına değil, onların nasıl yönetildiğine bağlıdır.

Kanije Asimetrik Savaş Modeli ve Modern KOBİ Uygulamaları

Aşağıdaki tablo, 4 prensibi özetleyerek tarihsel eylemler ile modern iş stratejileri arasında bir yol haritası sunmaktadır.

I. Bölüm: Psikolojik Sermaye Yönetimi: Algı, Moral ve Dezenformasyon

Uzun süren kuşatmalarda (veya pazar savaşlarında), lojistik kaynaklardan önce psikolojik sermaye tükenir. Tiryaki Hasan Paşa’nın askeri tarihçiler tarafından “üstün bir zekâ ve kabiliyet” ve “harp hilelerini en iyi kullanan” olarak tanımlanmasının nedeni, mücadelenin öncelikle psikolojik alanda kazanıldığını bilmesidir.

İç Moral Yönetimi (Organizasyonel Dayanıklılık)

Bir krizin (kuşatmanın) oluşturduğu en büyük tehlike, dışarıdaki düşman değil, içerideki paniktir. Hasan Paşa, bu durumu yönetmek için askeri bandoya “her gün” çaldırma emri verdi. Bu, basit bir moral aktivitesi değil, stratejik bir normallik simülasyonudur. Kuşatma, tanımı gereği yüksek stresli ve anormal bir durumdur. Bando ve rutinler, bir normallik ve istikrar algısı oluşturarak ekibin (askerlerin) paniğe kapılmasını engeller.

Bu eylemin ikincil bir etkisi daha vardır: Dış algı. Kuşatma siperlerinde soğuk ve hastalıkla boğuşan Habsburg ordusu, kaleden gelen bu müzik seslerini, kaledekilerin “her gün ziyafet çektiği” (feasting daily) şeklinde yorumlamıştır. Kendi kaynakları tükenirken düşmanın “rahat” olduğunu düşünmek, kuşatan tarafın moralini kaledekilerden daha hızlı çökertmiştir.

KOBİ Dersi: Bir nakit akışı sıkıntısı, büyük bir rakibin pazara girişi veya tedarik zinciri krizi anında, KOBİ liderinin temel görevi organizasyonel “normalliği” sürdürmektir. İç ekibe yansıtılan sükunet ve rutinlerin (örn: maaşların bir gün bile gecikmemesi, stratejik toplantıların iptal edilmemesi) devamlılığı, organizasyonel dayanıklılığı artırır. Aynı zamanda, pazar ve rakipler tarafından “biz bu krizden etkilenmedik” mesajı olarak okunur.

Dış Algı Yönetimi (PSYOPs – Psikolojik Harekât)

Hasan Paşa, kalenin “sadece silahlarla savunulamayacağını” anladığında, odağını düşmanın fiziksel gücünden zihinsel zayıflıklarına çevirdi. Planı, “düşmanın psikolojisini bozarak” onları geri çekilmeye zorlamaktı. 

Bunu başarmak için, kasıtlı olarak kurgulanmış bir dezenformasyon kampanyası başlattı. Kale dışındaki çatışmalarda ölen askerlerin ceplerine “kurmaca mektuplar” yerleştirdi. Bu mektuplar, düşman istihbaratının eline geçmesi için tasarlanmıştı ve iki kritik (ve tamamen yalan) bilgi içeriyordu:

1. Kalenin “uzunca bir süre daha direnebilecek erzağı ve cephanesi” olduğu. (Gerçekte ise kıtlık yaşanıyordu). 
2. Belgrad yakınlarında bulunan padişahın ordusunun her yardıma gelebileceği.

Bu stratejik dezenformasyon, 100.000 kişilik orduyu değil, o orduyu yöneten tek kişiyi, yani Arşidük II. Ferdinand’ı hedef aldı. Ferdinand, bu “istihbaratı” aldığında, tepkisi rasyonel değil, duygusal oldu; “telaşlandı ve küplere bindi”. Büyük organizasyonların (Habsburg ordusu veya modern kurumsal devler) gücü, aynı zamanda zayıflığıdır! Karar alma süreçleri çoğu zaman tek bir merkezde (CEO, Komutan) toplanır ve bu merkez duygusal manipülasyona açıktır. Tiryaki Hasan Paşa, Ferdinand’ın sabırsızlığını ve 73 gündür süren kuşatmadaki başarısızlık korkusunu sömürmüş, onun rasyonel karar alma yetisini felç etmiştir. 

KOBİ Dersi: KOBİ, dev bir rakibin tüm organizasyonel departmanlarıyla (pazarlama, Ar-Ge, satış) aynı anda savaşamaz. Ancak, rakibin C-Suite’ini (üst düzey yöneticilerinden oluşan yönetici grubunu), yatırımcılarını veya onları takip eden pazar analistlerini hedef alan “stratejik anlatılar” (modern “kurmaca mektuplar”) yaratabilir. 

Rakiplerin kulağına gidecek şekilde “stratejik bir ortaklık duyurusu”, “beklenenden çok daha iyi bir çeyrek” söylentisi veya “yıkıcı bir patent başvurusu” blöfü, rakip CEO’nun (Ferdinand) paniğe kapılmasına, kaynaklarını yanlış yönlendirmesine (daha sert saldırmasına veya pazardan çekilmesine) ve stratejik hatalar yapmasına neden olabilir.

II. Bölüm: Stratejik Asimetri: Tüfekle Başlayıp Topla Bitirmek

Kaynaklarınız (9.000 asker), rakibinizden (100.000 asker) on kat daha azsa, simetrik (birebir) bir savaşta kazanamazsınız. Tiryaki Hasan Paşa, 100 küçük topu, 47 büyük savaş topuna karşı kullanmamayı seçerek, mücadelenin kurallarını değiştirmiş ve stratejik bir asimetri oluşturmuştur.

Tuzağın Anatomisi (Varsayımları Sömürmek)

Kuşatmanın başlangıcında Hasan Paşa, kaledekilere “sadece tüfek atışı” yapmalarını emretti. Bu eylem, Arşidük Ferdinand’ı kaçınılmaz bir sonuca yönlendirdi: “Osmanlı ordusunun topu olmadığını” veya “sadece tüfekleri olduğunu” varsaydı.

Tiryaki Hasan Paşa, stratejisini somut gerçekler üzerine değil, düşmanın varsayımı üzerine kurdu. Ferdinand, standart kuşatma prosedürünü (ağır toplarla duvarları yıkmak, ardından genel piyade saldırısı) uyguluyordu. Hasan Paşa, bu prosedürü bozmak için elindeki en güçlü varlığı (topları) sakladı. Düşmanın kibrini ve aşırı güvenini bir yem olarak kullandı.

KOBİ Dersi: Büyük ve yerleşik pazar devleri, KOBİ’lerin kabiliyetleri hakkında genellikle yanlış ve küçümseyici varsayımlara sahiptir (“teknolojileri yetersiz,” “dağıtım ağları zayıf,” “ciddi bir Ar-Ge bütçeleri yok”). KOBİ, rakibinin bu kibrini beslemelidir. Rakibiniz sizin sadece “tüfekle” (örn: küçük bir sosyal medya varlığı, niş bir pazar) savaştığınızı düşünürken, siz “toplarınızı” (örn: yıkıcı bir teknoloji patenti, yeni bir iş modeli veya ani bir pazar genişlemesi) son, yıkıcı an için saklamalısınız.

“Alfa Vuruşu” (Kaynakların Maksimum Etkisi)

Ferdinand, “bu tuzağa düşerek” ve Osmanlıların savunmasız olduğuna inanarak genel saldırı emrini verdiğinde, Hasan Paşa’nın planı devreye girdi. Komutan, “Osmanlı ordusunun aniden bütün toplarının ateşlemesi” emrini verdi.

Bu ani ve yoğun ateş, standart bir topçu düellosundan farklıydı. “Ağır kayıp” verdirdi ve saldırı düzenini tamamen bozdu. Hasan Paşa’nın 100 küçük topu, 47 büyük topla uzun süreli bir topçu düellosuna girseydi, teknik ve sayısal olarak kaybedeceği kesindi. Stratejik dehası, sınırlı kaynaklarını (100 top) parça parça (piecemeal) harcamak yerine, hepsini zamanda ve mekanda yoğunlaştırarak (ani bir tuzak) kullanmasıydı. Bu, kıt kaynakların maksimum etki için odaklanmasıdır.

KOBİ Dersi: KOBİ’nin sınırlı pazarlama bütçesi (küçük toplar), dev rakibin yıllık reklam bütçesine (büyük toplar) karşı tüm yıla yayılırsa (uzun süreli düello), etkisi sıfır olur. Kanije Stratejisi, KOBİ’nin tüm bütçesini (tüm topları) tek bir ana (ürün lansmanı, kritik bir fuar, özel bir kampanya) odaklamasını gerektirir. Rakibin beklemediği bir anda (tuzak) “ani bir ateş” açarak pazar algısında “ağır kayıp” (maksimum görünürlük ve etki) sağlar.

III. Bölüm: Operasyonel Çeviklik: Kriz Anında İmalathane Kurmak

Strateji ve psikoloji size zaman kazandırır, ancak lojistik ve operasyonel dayanıklılık savaşı kazanır. Kuşatmanın ikinci ayından (yaklaşık 60 gün) sonra , Hasan Paşa’nın parlak tuzakları ve psikolojik oyunları, operasyonel bir gerçeklikle (lojistik) çökmek üzereydi çünkü barut ve cephane tükenmeye başlamıştı!

Tedarik Zinciri Kırılması ve “Burn Rate” Krizi

Ağır erzak ve cephane kıtlığı baş gösterdiğinde, kale bir KOBİ’nin “burn rate” (nakit yakma hızı) kriziyle karşı karşıya kalmıştı. Tedarik zinciri (dış dünya) tamamen kesilmişti ve dışarıdan yeni bir yatırım (erzak) gelme ihtimali sıfırdı. Çözüm içeriden gelmek zorundaydı. Bu noktada Tiryaki Hasan Paşa’nın liderliği, pasif savunmadan proaktif adaptasyona (çeviklik) dönüştü.

“Uzun Ahmet Ağa” Fenomeni (İç Kaynak Yaratma)

Bu “kritik durumda” Hasan Paşa, kale garnizonu içinde barut yapabilen bir yeniçeri olan Uzun Ahmet Ağa’yı buldu. Paşa, bu beklenmedik kaynağı tespit eder etmez, derhal bir barut imalathanesi kurdurdu. 

Bu yeni kurulan “in-house” üretim tesisi sayesinde, kısıtlı da olsa barut üretimi devam etti. Bu üretim, Osmanlının kalesini 2-3 hafta daha savunmasına olanak tanıdı. Bu 2-3 haftalık süre, zaferin kazanılmasında kritik bir rol oynadı.

Bu olayda iki önemli nokta sözkonusu. Birincisi, Hasan Paşa’nın kuşatmanın başında bir barut imalathanesi kurmamıştır çünkü buna ihtiyacı yoktu. Kriz (barutun bitmesi), organizasyon (kale garnizonu) içindeki gizli bir yeteneği (Uzun Ahmet Ağa) ortaya çıkaran katalizör oldu. İkincisi, Hasan Paşa’nın liderliğinin, o yeteneği tanımak ve onu yetkilendirmek (imalathane kurdurmak) olmasıdır.

KOBİ Dersi (Çapraz Fonksiyonellik): KOBİ’ler genellikle yüksek maliyetler, karmaşık bakım süreçleri ve sınırlı kapasite ile mücadele eder. Çözüm, dışarıdan pahalı danışmanlar veya teknolojiler almak yerine, önce içerideki “Uzun Ahmet Ağa”ları bulmaktır. 

Bunlar, organizasyon içindeki çapraz fonksiyonlu (cross-functional) yeteneklerdir. Pazarlama uzmanın eski bir lojistikçi olması, ya da finans analistinizin kodlama bilmesi gibi. Bu gizli yetenekler, kriz anında dışa bağımlılığı azaltan çevik “in-house” çözümler oluşturur.

Bu operasyonel çeviklik (barut imalatı), stratejinin (nihai Huruç planı) uygulanabilmesi için gerekli olan zamanı (runway / hareket alanı) satın almıştır. KOBİ’nin operasyonel çevikliği (maliyetleri kısması, esnek teknolojilere geçmesi), ona pazar devine karşı son hamlesini yapacak o kritik 2-3 haftayı kazandırır.

IV. Bölüm: Nihai Hamle (Huruç): Kontrollü Risk ve Çıkış Stratejisi

Çeviklik bile sonsuza dek süremez. 73. günde (18 Kasım 1601) , kış yaklaşırken ve erzakın tamamen bittiğinde, stratejik seçenekler açlıktan ölmek veya teslim olmaktı. Tiryaki Hasan Paşa, üçüncü bir seçeneği, yani kontrollü ve hesaplanmış bir çıkış stratejisini seçti.

“Ya Tam Ya Hiç” Anı ve Hesaplanan Risk

“Burn rate” (erzak) bittiğinde ve artık kaybedecek bir şey kalmadığında, Hasan Paşa teslim olmayı değil, “Çıkış (Huruç) Harekâtı”nı seçti. Bu, 18 Kasım 1601 gecesi yapılan bir “sürpriz saldırı” emriydi.

Bu bir intihar saldırısı değildi! Bu, hesaplanmış bir riskti. Hasan Paşa, düşmanın durumunu biliyordu: 73 gündür süren başarısız kuşatma, kış şartları ve hastalıklar nedeniyle düşman ordusu “yorgun” (exhausted) ve “azalmış” (reduced) durumdaydı. Kışın ortasında, 73 gündür başarısız olan bir ordunun morali, kalede açlıktan ölmek üzere olanlardan daha kırılgandı.

Psikolojik Ekoyu Tetiklemek (Zaferin Anatomisi)

Saldırı başladığında, Arşidük II. Ferdinand hazırlıksız yakalandı. Ancak zaferi getiren kritik an, Ferdinand’ın tepkisidir.

Ferdinand, bu saldırının, kaledeki aç askerlerin çaresiz bir hamlesi olduğunu düşünmedi. Bunun yerine, Osmanlı takviyelerinin geldiğini sandı ve ordusuna geri çekilme emri verdi.

Bu, tüm stratejinin zirve noktasıdır. Ferdinand neden takviye geldiğini sandı? Çünkü Tiryaki Hasan Paşa, iki ay önce onun zihnine bu fikri ekmişti. Belgrad’dan ordu geliyor yalanı, Ferdinand’ın zihninde bir beklenti oluşturmuştu. 18 Kasım’daki Huruç (gece baskını), bu beklentinin fiziksel teyidi oldu. Ferdinand, 9.000 aç askere değil, Tiryaki Hasan Paşa’nın iki ay önce kendi zihnine yerleştirdiği Padişah Ordusu hayaletine yenildi.

KOBİ Dersi (Anlatı ve Eylemin Birleşimi): Bu, KOBİ’ler için en üst düzey stratejidir. Önce pazarın (ve rakibinizin) zihnine bir anlatı (Psikolojik Harekât) ekersiniz (Örneğin: Yıkıcı bir teknoloji üzerinde çalışıyoruz). Pazar bunu konuşmaya başlar. Rakibiniz (Ferdinand) gerilir. Sonra, eyleminizi (Huruç) başlatırsınız. Bu belki sadece bir Minimum Viable Product (MVP) ile çıkış yapmanız yeterli olabilir. Rakibiniz, sizin bu küçük eyleminizi (Huruç) değil, sizin yaydığınız anlatının (Takviye Ordu) teyidi olarak görür. Paniğe kapılır, pazar segmentini size terk eder veya sizi olduğunuzdan çok daha değerli görerek satın almaya çalışır. Zafer, eyleminizle anlatınızın kesiştiği yerde kazanırsınız!

Sonuç: KOBİ’ler İçin Kaynak Kıtlığı İnovasyon Katalizörüdür

Kanije’deki “Kesin Osmanlı zaferi” sayısal bir zafer değil, sistematik bir zaferdir. Bu sistem, Tiryaki Hasan Paşa’nın liderliğinde üç disiplinin (Psikoloji, Strateji, Çeviklik) mükemmel bir uyumla birleşimidir. Bu zaferin ardından Tiryaki Hasan Paşa’ya Sultan III. Mehmed tarafından Vezir rütbesi verilmiştir.

Bu analiz, geleneksel “karakter” odaklı liderlik analizlerinin ötesine geçmeyi amaçlasa da, Sicill-i Osmani‘nin Tiryaki Hasan Paşa için yaptığı tanım, bu modern analizi destekler. Zafer, sadece “hamiyetli” (sadık) olmaktan değil, aynı zamanda:

1. “Akıllı” olmaktan (stratejik tuzağı kuran zekâ).
2. “Tedbirli” olmaktan (riskleri yöneten ve psikolojik harbi planlayan öngörü).
3. Ve askeri tarihçilerin belirttiği gibi , “harp hilelerini en iyi kullanan” kabiliyetten gelmiştir.

KOBİ’ler için nihai ders budur: Tiryaki Hasan Paşa, 100.000 kişilik bir orduya sahip olsaydı, bu dehanın (barut imalatı veya tuzaklar) hiçbirine gerek duymayacaktı. Kaynak kıtlığı, onu inovasyona (çeviklik, psikolojik harp, asimetrik strateji) zorlayan temel katalizör olmuştur.

Küçük ve orta ölçekli işletmeler, büyük bütçeli rakipleri karşısındaki kaynak eksikliklerini bir dezavantaj olarak değil, onları daha akıllı, daha hızlı ve daha çevik olmaya zorlayan bir avantaj olarak görmelidir. Kanije’nin mirası budur. 

18 Kasım 1601’deki bu kutlu zaferin yıldönümünde, Kanije Savunması’nda Tiryaki Hasan Paşa komutasındaki kahraman ecdadımızı ve aziz şehitlerimizi rahmetle yâd ediyorum. Bu makaleyi, o mübarek ruhlara bir Fatiha, günümüz nesillerine ise o sarsılmaz iman ve fedakârlık şuurunu aktarmaya bir vesile sayarım!“

Kalın sağlıcakla…

Sıkca Sorulan Sorular