Bu yazıda Kobi ve Kriz unsurlarını ve bunu nasıl engellenebilineceği hakkında araştırmalarımı sizler ile paylaçmak istiyorum. Hiç bir şirket gelecekte bir krize girmeyeceği garantisini veremez. Genellikle krizler, dış etkenlerden daha çok iç dinamiklerden kaynaklanmaktadır.

İçinde yaşadığımız iş dünyası çok zor ve değişken. Bu ortamda şirketiniz için doğru kararı vermek asla kolay değildir. Yanlış kararlar ve eylemler olumsuz sonuçlara yol açabilir. Şirketler kesintisiz çalışabilmeleri için, ortaya çıkan kritik durumları, başarılı bir şekilde (hızlı ve doğru) kararlar vermesi gerekir.

Kriz kelimesi ne anlama geliyor?

Yazımızın ana konularına geçmden kriz kelimesini kısaca tanımlıyalım:

  • (Doğan, 1982: 609)
    • “Bir işin, bir olayın geçtiği karışık safha”
    • “İçinden çıkılması zor durum”
    • “Birdenbire meydana gelen kötüye gidiş yönündeki gelişmeler ve tehlikeli an” 
  • (The Oxford Dictionary, 1961: 1178)
    • Kriz, önemli bir gelişme veya değişme olduğunda iyileşme veya yok olmaya yönelik olarak ortaya çıkan rahatsızlık” anlamına gelmektedir.

Şirketi krize sürükleyen temel unsurlar

Aşağıda sıralanan unsurlar şirketinizi krize sürükler. Kriz sinyallerini anlamanız, yorumlamanız ve değerlendirmeniz çok önemlidir. Bunları dikkat etmezseniz, kriz dönemine girmeniz kaçınılmazdır.

Kurumsal Yönetim Eksikliği

Şirket sahibi, şirketi istikrarlı bir şekilde tutucu ya da diktatörce yönetir. O herşeyle ilgilenir ve yalnız başına karar verir. O tamamen bunalmış, sürekli zaman sıkıntısı yaşayan, önemli konuları işlemeyen ve uzun vadeli düşünceleri olmayan biridir.

Organize Eksikliği

Şirkette net bir yapı bulunmamaktadır. Sorumluluklar belirlenmemiş ve şirketin organizasyon şeması hatta iş tanımı mevcut değildir. Açıkça tanımlanmış bir uyarı sistemi bile yoktur.

Bilgi Açıkları

Şirket yönetiminin, en önemli (kilit) rakamlardan haberdar değildir. Verimlilik analizi yapılmaz, saat ücretine göre verimlilik oranı değerlendirmez, çalışanın başına ortalama ciro veya benzeri rakamlar bilinmez. Hesaplamalar “tecrübe” ye dayanır. Sipariş sonrası maliyetleme gerçekleşmez.

Sipariş kabulu ve işleme sürecinde eksiklikler

Teklifler sistematik ve derhal işlenmez, yalnızca müşteri kendisini hatırlatırsa veya teklif için belirlenen son tarihler yaklaşınca işleme girer. Böylece yapılan işten istediğiniz geri dönüm alınamaz.

Üretim / İmalat eksiklikleri

Açık bir yönerge veya kural yok, “iş bu şekilde yapılır” sloganına göre üretilir. Çalışanlar yaptığı iş uğraşısına “bireysel” karar verir. Mevcut makineler ve ekipmanlar sıklıkla üretimi ve üretim sürelerini sınırlandırır. Üretim için gerekenleri dışarıdan daha ucuza alabileceğinize dair düşünceler yapılmaz.

Kalite sorunları

Müşteriler her zaman şikayet ediyor, ancak sorumlular neredeyse hiçbir zaman açıkça tanımlanamıyor. Ek maliyetler ortaya çıkıyor.

Personel kontrolü

Çalışanların çalışma kapasitelieri planlamak fikir edinilmez. İş yoğunluğunda pahalı harici iş gücü satın alınılır veya çalışanlar hafta sonu yüksek ücretler üzerinden, ödenmeli çalışılır.

Personel yönetimi

Çalışanlarda düzenli olarak ciddi sorunlar çıkmaktadır, hastalık izni yüksek. Kalifikasyon eksiklikleri tanımlansa bile, ekibin yaş ortalaması çok yüksek olduğu için kısa sürede problem çözülemez.

Pazarlama açıkları

Şirket işten işe kendini planlıyor. Piyasayı etkin bir şekilde yönetme konusunda herhangi bir strateji bulunmamakta ve sorumlu kimse bulunmuyor. Hatta, kendi hizmetleri veya ürünleri için hedef kitleler belirlenmiyor.

Eksik kurumsal strateji

Orta ve uzun vadeli hedeflerden yanı sıra, bu hedeflere nasıl ulaşılabileceği için planlar bulunmuyor.

Krize girmeyi engellemek için temel hamleler

Bu bölümde, şirketinizi krizden uzak tutmak için atabileceğiniz temel adımlar yer almaktadır. Elbette aşağıda belirtilen ipucu ve tavsiyelerden daha fazlası var, ancak genel anlamda, şirketinizi krizden korumak için yapmanız gereken en askari unsurları burada bulabilirsiniz.

Stratejik tahmin

Krize girmemek için şirketlerinizde bulunan veriler ile geleceğe dönük tahminler gerektirir. Bu tahminler, şirketinizin gizli potansyellerini ortaya çıkarır, aktif olduğunuz piyasanın değişikliklerini ve müşterilerin isteklerini hızlı tespit edebilirsiniz. Bu elzem olan stratejik tahminler yapmasına izin veren teknoloji bugün mevcuttur. Bu tahmin tekniklerinin özü, büyük ölçekli veya kapsamlı değişikliklerin etkisini doğru bir şekilde tahmin etmek ve değerlendirmektir.

Olasılık planlaması

Olasılık planları tahminlerin beklenen şekilde gerçekleşmemesi durumunda yerine uygulanabilinecek alternatif planlardır. İthalat kesildiğinde veya azaldığında, şirketler tedarikçilerden satın alma yönünde alternatif planlara sahiptir. Bundan dolayı, şirketin stratejik kararlarının büyük bölümü olasılık planları tarafından oluşturulan çerçeveye dayanmaktadır. Hazır olasılık planlarına sahip olma, bir şirketin yalnızca krize karşı korunmasına değil, aynı zamanda ortaya çıktıkça kriz durumlarını çözmesine yardımcı olur.

Sorun analizi

Bu yaklaşım olasılık planlamasına yakındır. Buradaki amaç, şirketin önemli bir sorun alanı tespit etmek ve bu sorun alanındaki tüm negatif etkileri ortaya çkıarmaktır.

Senaryo analizi (Risk analizi)

Senaryolar, önceden belirlenmiş bir sonuca yol açabilecek olayların sonuçlarını detaylandırma veya mevcut seçimlerin sonuçlarını dikkate alma girişimidir. Senaryolar, neden-sonuç süreçlerine ve karar noktalarına dikkat çekmek için tasarlanmıştır. Senaryo analizi, olumlu ve olumsuz durumları ve bunlara yol açan süreçleri önlemek ve kolaylaştırmak için uygulamaya konulabilecek alternatif çözümdür.

Kobi ve Kriz ile ilgili Kaynaklar

Kriz kavramı: https://tr.wikipedia.org/wiki/Kriz
Küçük ve orta ölçekli işletmelerde kriz yönetimi – Nihat GÜLTEKİN Yrd. Doç. Dr. Harran Üniversitesi
Sorun Analizi https://proje06.wikispaces.com/Sorun+Analizi